«Համայնքներում մասնակցային բյուջետավորման գործընթացի գործող մոդելի մասին իրազեկում»

Վերջին տարիններին ՀՀ-ում և՛ պետական, և՛ համայնքային մակարդակներում ակտիվորեն քայլեր են ձեռնարկվում մասնակցային բյուջետավորման համակարգի ներդրման և կայացման ուղղությամբ։

Մասնակցային բյուջետավորումը մեխանիզմ (կամ գործընթաց) է, որի միջոցով բնակչությունը (քաղաքացիները) անմիջականորեն քննարկում, բանակցում, որոշում կամ աջակցում են առկա հանրային ռեսուրսների կամ դրա մի մասի ծախսման ուղղությունների վերաբերյալ որոշումների կայացմանը:

Մինչև 2023 թվականը համայնքներում բյուջետային գործընթացին մասնակից լինելու գործիքներն էին՝ համայնքի ղեկավարին կից խորհրդակցական մարմնի կազմում ներառվելը, հանրային լսումների և/կամ քննարկումներին մասնակցելը և բնակիչների նախաձեռնության ներկայացումն ու ընդգրկումը ավագանու նիստի օրակարգ։

Ներկայում նշված գործիքների շրջանակն ընդլայնվել է։ 2023 թվականին Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության կողմից գործարկվել է «Համայնքներում տեղական մասնակցային բյուջետավորման գործընթացների կազմակերպման» նոր մոդելը, որը հնարավորություն է տալիս համայնքի բնակիչներին և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներին ուղղակիորեն մասնակից դառնալ բյուջեի ձևավորմանը՝ առաջարկելով համայնքային ծրագրեր և քվեարկությամբ ընտրել ֆինանսավորվող ծրագիրը։

Ի լրումն, 2024 թվականին ՀՀ կառավարությունը փորձարկում է համայնքներում մասնակցային բյուջետավորման խթանման ևս մեկ մոդել․ պետական բյուջեից համայնքներին սուբվենցիոն ֆինանսավորման շրջանակներում կհամաֆինանսավորվեն համայնքի բնակչության կողմից առաջադրված և ընտրված համայնքային զարգացման ծրագրերը։

Մամլո ասուլիսը նպատակ ունի քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներին և բնակչությանը իրազեկել գործող մասնակցային հնարավորությունների մասին, նպաստել նրանց մասնակցության ակտիվացմանը և աջակցել քաղաքացիական նախաձեռնությունների մշակմանը։

—————————————

Մամլո ասուլիսը իրականացվում է Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ իրականացվող «Աղքատության նվազեցում համայնքներում. կիրառական մոտեցումներ» ծրագրի շրջանակներում, որը իրականացվում է Հետազոտական ռեսուրսների կովկասյան կենտրոն-Հայաստան հիմնադրամի, Տնտեսական զարգացման և հետազոտությունների կենտրոնի, Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամի և Հրանտ Մաթևոսյան հիմնադրամի կողմից՝ համագործակցաբար: Ծրագրի շրջանակներում Տնտեսական զարգացման և հետազոտությունների կենտրոնի կողմից իրականացվում են միջոցառումներ՝ ուղղված բյուջետային գործընթացներին քաղաքացիական հասարակության մասնակցության խթանմանը և ընդլայնմանը։