Հայաստանի անվտանգային խնդիրները

44- օրյա պատերազմը, Արցախի էթնիկ զտումն   ու   100  հազարից ավելի բնակիչների բռնի տեղահանումը  Հայաստանի Հանրապետության համար ստեղծեցին   անվտանգային   լրջագույն   խնդիրներ,  որոնց լուծման ուղղությամբ դեռևս  հստակ ուրվագծված  մոտեցումներ    նկատելի չեն: Վտանգված է  հատկապես   մեր   երկրի  ինքնիշխանությունն ու որպես   պետություն  գոյություն ունենալու հանգամանքը:

Ըստ  Ստյոպա Սաֆարյանի, 44-օրյա պատերազմը  տեղի ունեցավ ռուս-ադրբեջանա-թուրքական   համաձայնությամբ,իսկ   2023 թվականի  սեպտեմբերի 19-ին  Արցախի  վրա  հարձակումը ռուս-ադրբեջանական  համաձայնություն էր: Ադրբեջանը   Ռուսաստանի ձեռքին  դարձել է    կեղտոտ  գործիք, նշում է Ստյոպա Սաֆարյանն ու հավելում,այս կերպ  մեր դաշնակից  պետությունը ձգտում է  ամեն  կերպ  Հայաստանը մասերի բաժանել,ինչն էլ  կնպաստի  արտաքին աշխարհի համար  մեր երկրի  գրավչության նվազմանը:Հիմա էլ Ադրբեջանը Հայաստանից պահանջում է  վերադարձնել Տավուշի այսպես  կոչված չորս անկլավային գյուղերը,որոնք  հանձնելու դեպքում մեր երկիրը  կունենա  անվտանգային  նոր  խնդիրներ:

Ի պատասխան Ադրբեջանի տարածքային պահանջների,Հայաստանի Հանրապետությունը հայտարարել է,որ  պահանջվող գյուղերը երբևէ չեն եղել մեր երկրի ինքնիշխան տարածքի մաս ,այդ գյուղերը ներկայումս գտնվում են միջսահմանային  գոտում և  հասանելի չեն  տարածաշրջանի բնակիչներին: Տարածքները չվերադարձնելու դեպքում կա  պատերազմի վտանգ,նշում է Ստյոպա Սաֆարյանը , այս դեպքում պետք է  ճիշտ գնահատել ստեղծված իրավիճակն  ու  հասկանալ գյուղերը վերադարձնելու դեպքում   ինչ նոր խնդիրներ կստեղծվեն  մեր երկրի համար:

Մինչ սահմանազատման ու սահմանագծման աշխատանքների մեկնարը,նախ պետք է հստակեցվեն մեր երկրի  սահմանները,,հակառակ դեպքում Ադրբեջանն  իր վարած քաղաքականությանն հավատարիմ մնալով կարող է ընթացքում  հրաժարվել  հստակեցված  փաստաթղթերից և  հայկական կողմին պարտադրել իր  մոտեցումները: Այս  գործընթացում Հայաստանն   պետք է պահանջի ադրբեջանական  կողմին  զորքերը հետ  քաշել   մեր երկրի   սուվերեն  տարածքներից,որոնք  օկուպացվել են  ոչ միայն 2020 թվականից հետո:

Նոր Սահմանադրության ընդունումը կամ փոփոխումը   թավշյա հեղափոխությանը հաջորդած քաղաքական օրակարգն էր,որի մասին իշխանությունները խոսում էին դեռևս 2019 թվականից:Նպատակը՝   բռնապետական ռեժիմից  ժողովրդավարության անցնելու  պրոցեսին  սահմանադրական ամրագրում տալն է :Վերջին շրջանում   նոր  սահմանադրության  ընդունման  շուրջ  քննարկումներն ավելի  են  ակտիվացել,ինչը պայմանավորված է  ՀՀ անկախության հռչակագրի որոշ դրույթների փոփոխության  պահանջով:

Եվ պատերազմի ընթացքում և  համեմատաբար  խաղաղ պայմաններում Ադրբեջանը  վարում է նաև  տեղեկատվական պատերազմ՝ տարածելով ապատեղեկատվություն, այս կերպ  խուճապ  առաջացնելով  հասարակության շրջանում:

Վերջին մեկ տարվա ընթացքում  ակտիվ քննարկվում է նաև հայ-թուրքական սահմանի բացման   հնարավորությունը,ինչը ըստ  իշխանությունների, կարող է նպաստել  Հայաստան-Թուրքիա  ակտիվ ապրանքաշրջանառությանն ու տնտեսական  առաջընթացին:Այս գործընթացում  կարևորվում է  հատկապես երկաթուղու գործարկումը:

Մինչ սահմանի բացումը պետք է լուծել նաև երկկողմանի տնտեսական   հարաբերությունների հարցը,որպեսզի  հայկական բեռնատաները Թուրքիայի տարածքով  ազատ տարանցնելու հնարավորություն ունենան, կարողանան հասնել  մինչև Մերձավոր Արևելք  ու Եվրոպա:

© dialoguemc.am  Freedom of speech & Pluralism